W środę (22 maja 2024r.) w naszej bibliotece gościł Tomasz Róg, historyk, regionalista, laureat nagrody Świadek Historii. Spotkanie dotyczyło powstania styczniowego na pograniczu cieszanowsko-lubaczowskim oraz prezentacji książki Adama Szajowskiego pt. „Bitwy pod Kobylanką 1 i 6 maja 1863 r.”
Tomasz Róg przedstawił sylwetkę Antoniego Jeziorańskiego, który należy do najbardziej utalentowanych, a zarazem zapomnianych dowódców 1863 roku, następnie opisał szczegóły bitew dowodzonego przez niego oddziału z wojskiem rosyjskim 1 i 6 maja 1863 r. pod Kobylanką, gdzie dwukrotnie w leśnym starciu powstańcy pokonali przeważające liczebnie oddziały rosyjskie, a sukces, jaki odnieśli odbił się szerokim echem w całym kraju i wzmocnił morale powstańców toczących zażarte boje o niepodległość Polski.
Tomasz Róg wspomniał także o potyczce oddziału w dniu 11 maja 1863 r. pod Hutą Krzeszowską, jego rozwiązaniu i rozproszeniu żołnierzy. Dokonał oceny zaistniałych wydarzeń, podkreślając rolę Jeziorańskiego jako wybitnego dowódcy. Docenił także opiekę medyczną nie tylko nad powstańcami, ale także wziętymi do niewoli Rosjanami w szpitalach powstańczych w Nowym Siole i Cieszanowie podkreślając profesjonalizm oraz niezwykłe oddanie personelu.
Ostatnią cześć swojego wystąpienia poświęcił upamiętnieniu poległych powstańców, którzy zostali pochowani w dwóch osobnych mogiłach. Na jednej z nich postawiono dębowy krzyż, gdzie przez lata gromadziła się ludność celem oddania hołdu walczącym. W 1905 adwokat lwowski dr Emil Parnas podjął starania mające na celu nowe upamiętnienie, ufundował wykonany z piaskowca pomnik, który w październiku 1907 odsłonięto w lesie pod Kobylanką.
Wystąpienie oparte było na książce Adama Szajowskiego ukazanej jako obszerny i rzetelny materiał historyczny, który pomaga nam lepiej zrozumieć wydarzenia sprzed 160 lat. Autor skrupulatnie analizuje w niej przebieg bitew oraz ich skutki dla obu stron konfliktu ocalając w ten sposób od zapomnienia ważny fragment historii naszego regionu.