Wydawcą czasopisma „Rocznik Lubaczowski” jest Zarząd Towarzystwa Miłośników Ziemi Lubaczowskiej. Na łamach tego czasopisma Zarząd popularyzuje dawne i najnowsze dzieje oraz dziedzictwo kulturowe Lubaczowa i powiatu, zwanego umownie Ziemią Lubaczowską. Rocznik jest adresowany dla młodzieży szkolnej i nauczycieli jako pomoc w nauczaniu historii regionalnej, jak również dla ogółu społeczeństwa, zainteresowanego miejscem, „skąd korzenie”.

Na zawartość tomu jubileuszowego XX-XXI składają się artykuły, materiały, miscelanea i recenzje. Zakres chronologiczny prac zawartych w czasopiśmie jest szeroki, tematyka różnorodna, ale problematyką wiodącą są sowieckie deportacje Polaków (80. rocznica deportacji Polaków na Syberię).

W tej części czasopisma artykuł pt. Syberyjska gehenna stanowi przyczynek do ustalenia ilości rodzin i osób deportowanych z terenu powiatu lubaczowskiego w głąb ZSRR. Trzy deportacje przeprowadzone przez NKWD (10 lutego, 13 kwietnia i 29 czerwca) objęły osadników wojskowych – uczestników wojny polsko-bolszewickiej i kolonistów, leśników, rodziny oficerów i policjantów, urzędników, tzw. bieżeńców, czyli uchodźców z terenów okupowanych przez Niemców, działaczy stowarzyszeń i organizacji niepodległościowych, nauczycieli oraz innych osób, których NKWD uważało za wrogi element. Według wcześniejszych niepełnych danych deportowano 152 rodziny liczące 667 osób. Na podstawie źródeł izraelskich i wykazów publikowane przez „Polskę Walczącą” w 1942 r., autor tego artykułu podał nazwiska ponad 800 osób deportowanych na Syberię z terenu powiatu lubaczowskiego.

Dramatyczne losy deportowanych Polaków ukazuje Helena Szyk w swoich obszernych wspomnieniach (ponad 50 str. tekstu). Od chwili deportacji 29 czerwca 1940 r. Helena Szyk została skazana na życie tułacze, ciężką pracę w syberyjskiej tajdze, a po ogłoszonej amnestii wędrowała wraz z małoletnim synem po bezkresnych obszarach ZSRR, aby przedostać się na południe do Uzbekistanu, gdzie formowała się armia gen. Andersa. Helena Szyk była świadkiem jak obok niej głód i choroby dziesiątkowały polskich zesłańców, ofiar sowieckiego terroru. Z armią gen. Andersa przedostała się na Bliski Wschód, skąd została ewakuowana do Indii, gdzie w osiedlu dla polskich uchodźców w Valiwade opiekowała się dużą grupą dzieci – sierot i półsierot.

Według wyliczeń Ambasady RP w Kujbyszewie, wraz z rodzinami deportowano z Polski ponad 117 tys. dzieci. Wskutek dużej śmiertelności wśród osób dorosłych, bez dostatecznej opieki lub żadnej znalazło się około 6 tys. sierot i ponad 45 tys. półsierot. Wiosną i latem 1942 r. wraz z wojskiem wyszło na Bliski Wschód 42 tys. osób cywilnych, w tym ponad 15 tys. dzieci. Duży odsetek tych uchodźców został ewakuowany do Afryki Wschodniej i Południowej, łącznie 18 245 obywateli polskich, w tym 7 924 dzieci. Uchodźcy zamieszkali w 19 osiedlach, w których zorganizowano przedszkola, szkoły powszechne, średnie i zawodowe.

Dramaturgię losów polskich dzieci w ZSRR i ich tułaczkę po świecie ujawnia zarys biograficzny kpt. (mjr.) Karola Sandera, nauczyciela i kierownika szkoły w powiecie lubaczowskim, który po kampanii wrześniowej przedostał się na Zachód, w Anglii ukończył kurs inspektorów szkolnych, następnie został skierowany do Afryki z zadaniem organizowania opieki dla dzieci tułaczych w osiedlach polskich uchodźców.

Cykl opracowań dotyczących deportacji zamykają wspomnienia o tym, jak powiodła się ucieczka lubaczowskiej rodziny przed wywózką na Sybir. Ucieczka rodziny Mańkowskich na parę godzin przed załadowaniem do transportu była jednym z nielicznych tego rodzaju zdarzeń, wobec starannie przygotowanej akcji deportacji przez NKWD.

W „Rocznikach Lubaczowskich” w każdym wydaniu pojawia się problematyka najazdu obcych wojsk. W tym tomie znalazł się temat najazdu tatarskiego – walka hetmana Jana Sobieskiego z czambułami tatarskimi w 1672 r. na szlaku pożogi: Narol-Cieszanów-Brusno-Horyniec-Lubaczów.

W oddzielnych artykułach i w materiałach wspomnieniowych przewija się problematyka żywo interesująca czytelników czasopisma: wojna polsko-ukraińska 1918-1919, kampania wrześniowa 1939 r., dwie okupacje – sowiecka i niemiecka, konflikt polsko-ukraiński i Akcja „Wisła”, życie w powojennym Lubaczowie, zniszczonym przez wojnę i okupację.

Zawartość tomu XX-XXI wzbogaca liczny materiał ikonograficzny, wartościowy nośnik informacji – ponad 120 zdjęć ilustruje ludzi i wydarzenia opisywane w różnych partiach tego wydania.

XX–XXI t. Rocznika Lubaczowskiego został wydany dzięki finansowemu wsparciu Urzędu Miejskiego w Lubaczowie i Starostwa Powiatowego w Lubaczowie.

Wszystkich zainteresowanych zachęcamy do zakupu publikacji w cenie promocyjnej 35, 00 zł. Roczniki dostępne są w Muzeum Kresów w Lubaczowie (ul. Sobieskiego 4) oraz w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Wł. Broniewskiego w Lubaczowie (ul. Kościuszki 18).